Geschatte duur: 10min

“Real learning gets to the heart of what it means to be human; Through learning we re-create ourselves.

Through learning we become able to do something we never were able to do.

Through learning we re-perceive the world and our relationship to it.” (Peter Senge, 2006, pp. 13-14)

Dienen, reflecteren en leren

Community Service Learning is een recente pedagogische onderwijsvorm van dienen, leren en reflecteren die steeds sterker ingebed raakt in Vlaamse secundaire scholen en universiteiten. Vaak is het zo dat deze werkvorm vooral in de tweede en de derde graad van het secundair onderwijs plaatsvindt, omdat ze een zekere maturiteit van de leerlingen veronderstelt: leerlingen moeten in staat zijn om op een diepgaande manier te reflecteren over een welbepaalde ervaring. Doorheen een CSL-traject leren leerlingen niet alleen hoe ze zich moeten inzetten voor de samenleving, maar stellen ze zich voortdurend de vraag waarom hun engagement betekenisvol kan zijn.

Er bestaan nu al heel wat mooie projecten op scholen: volkstuintjes aanleggen met mensen uit een beschutte werkplaats, ouderen bezoeken in een woon-zorgcentrum of een namiddag meehelpen in een voedselbank. CSL-trajecten bouwen op die verschillende mooie initiatieven verder, maar wil ze via reflectie nog sterker verankeren in het hele schoolgebeuren. Community Service Learning gaat daarom verder dan een (sociale) stage: niet evaluatie, maar reflectie staat centraal. CSL overstijgt het evalueren van welbepaalde competenties en attitudes omdat ze het aanleren en beleven van sociaal engagement vooropstelt. Vanuit de concrete dialoog met de kwetsbare ander in de samenleving, leren de leerlingen om fundamentele vragen stellen, zowel over de maatschappij als over hun eigen wereldbeeld. CSL biedt hier een mooi kader voor en stimuleert onder meer de ontwikkeling van leerlingen tot kritische, solidaire en verantwoordelijke burgers.

De dialoog die wordt aangemoedigd in Community Service Learning, voedt zich niet alleen met kennisinhouden, maar veronderstelt reële confrontaties en ontmoetingen over de klasmuren heen. Dankzij een concrete ervaring van dienstbaarheid of maatschappelijk engagement (community service), leren leerlingen niet alleen over een maatschappelijk probleem, maar staan ze ook op een andere manier stil bij zichzelf (reflectie). Ze begrijpen niet alleen dat het nodig is om anderen te helpen, maar ook waarom hun inzet voor de ander en de wereld in haar geheel betekenisvol kan zijn.

Verwerking:

Welke kernbegrippen die je in de vorige oefening genoteerd hebt kwamen opnieuw aan bod? Duid deze begrippen aan of voeg ze toe aan je notities.